W pogoni za marzeniami, które nimi nie są...

Pogoń za marzeniami – czy to egoizm? Czy nasze marzenia są zawsze spójne z(...)




MEDIA A MIŁOŚĆ - o spełnieniu w...

Bez wątpienia można stwierdzić, iż miłość, bez względu na jej dynamicznie(...)




'Uroki' życia w stadzie

Każdy, kto po ślubie planuje zamieszkać ze współmałżonkiem u rodziców czy(...)

Czytelnia artykułów

Mizoginizm

 

    Zanim przejdę do omówienia zjawiska mizoginizmu w zachowaniu mężczyzn i przykładów mizogini w literaturze na świecie przedstawię słownikowe wyjaśnienie tego zjawiska: Mizoginia < gr. misé = nienawidzę + gyn =kobieta > psych. Patologiczny wstręt mężczyzny do kobiet; mizoginizm¹.

 

W zachowaniu mężczyzny

 

    Mizoginizm jest zjawiskiem przedstawiającym nieludzki stosunek mężczyzny do kobiety wynikający z nienawiści do niej. Niewątpliwie jest zjawiskiem powszechnym i wszechobecnym. Mizoginistyczne zachowania odnajdziemy u mężczyzn na całym świcie bez względu na miejsce i czas, jedyne co się zmienia to nasilenie i formy mizogini. Do najpowszechniejszych i najbardziej utrwalonych form mizoginii należą m. in. szydercze rytuały skierowanie przeciwko kobietom, nasycone wrogością zwyczaje ludowe i kpiny, despotyzm w rodzinie, demonizacja kobiet w wierzeniach magicznych, strach przed wiedźmami, instynktowny lęk przed wydzielinami z kobiecych gruczołów, menstruacyjne fobie i tym podobne zjawiska². Jak pisałam wcześniej, mizoginów znajdziemy w każdej epoce - od starożytności do współczesności. Przywołam obserwację Davida D. Glimora, który w swojej książce szczegółowo opisał zjawisko mizogini opierając się na licznych przykładach:

 

Zacznę od tak zwanych ludów pierwotnych, od jednej z ostatnich grup przedstawicieli epoki kamienia, jakie współcześnie można spotkać: ludzi zamieszkujących góry Nowej Gwinei na Południowym Pacyfiku [...]. Ludzie ci uważają nie tylko, że kobiety są czymś gorszym od mężczyzn [...] ale , że grożą mężczyznom zrażeniem i właściwie są dla ich zdrowia niebezpieczne, zarówno w sensie fizycznym jak i moralnym.[...] Mężczyźni twierdza , że comiesięczna krew menstruacyjna kobiet to najstraszliwsza trucizna na świecie [...].Daleko w Ameryce Południowej w deszczowych lasach dorzecza Amazonki, żyje wiele indiańskich plemion , które co prawda nigdy nie słyszały o Nowej Gwinei, ale traktują kobiety jako dzieło diabła - istoty nie tylko gorsze od mężczyzn, ale dodatkowo niszczycielskie , zaraźliwe, wręcz demoniczne. Wielu mieszkańców Amazonii odczuwa do ciała kobiety odrazę, zwłaszcza jej genitaliów, kojarzących się z nieczystościami i zwierzęcym kałem. Owi Amazończycy, zastraszeni przez własne przeczucia, ujarzmiają przyczynę swojej udręki dokonując brutalnych gwałtów zbiorowych na każdej kobiecie, która tylko ośmieli się wejść na teren zastrzeżony dla mężczyzn³.

 

Gilmore pisze tutaj odwołując się do zachowań mężczyzn z kultur prymitywnych, jednak jak wyjaśnia później, tego typu zjawiska nie są tylko do nich ograniczone:

 

[...] społecznie aprobowanych karnych gwałtów dokonywano w jednym z bastionów cywilizowanej Europy, we Francji doby renesansu. Tę praktykę, jako dobrze udokumentowaną we Francji opisuje historyk Edward Muir. Cytowanie przez niego źródła dowodzą, że w Dijon połowa młodych mężczyzn przynajmniej raz brała udział w zbiorowym gwałcie na młodej kobiecie⁴.

 

    W późniejszych czasach również znajdziemy przejawy mizogini, nie tak brutalne wprawdzie, ale mające te same korzenie. We Włoszech, Portugalii, Hiszpanii czy Francji w czasie karnawału jeszcze do niedawna klauni przebierali się za kobiet przedstawiając je jako źródła nieczystości. W swoich strojach odzwierciedlają także rzekome zepsucie moralne kobiet, klauni malowali okolice genitaliów w brzydkie krwawe plamy i paradowali z kukłami w rekach, które symbolizują niebezpieczeństwa związane z kobiecą seksualnością ⁵.

 

W literaturze

 

    W literaturze roi się od mizoginistycznych postaw - najwybitniejsi poeci, pisarze i filozofowie poniżali w swych tekstach kobiety, to kobietom właśnie przypisują oni wszelkie zła na świecie. Już w pierwszych tekstach znajdziemy wyrazy pogardy dla kobiet. W tym miejscu po raz kolejny odwołam się do Gilmora, który w wprowadzeniu do swojej rozprawy na temat mizoginii zebrał przykłady tekstów, w których autorzy dawali upust zagorzałej mizogini:

 

Wczesnoattyccy poeci utrzymywali, że kobiety są pierwotnym źródłem kokon, czyli zła na świcie [...] Starożytni zaludniali swój kosmos demonami płci żeńskiej i czarownicami pokroju Pandory [...] czy zamieszkującej wyspę ponurej Kirke, wiedźmy, która mężczyzn zmieniała w świnie, by nie wspomnieć o Furii i Harpii, cuchnących wiedźmach. Świat klasyczny powołał do życia wiele innych potworów płci żeńskiej, zamieszkujących mroczne miejsca: syreny, nimfy czy lamie. W czasach późniejszych poeci rzymscy, jak Owidiusz i Juwenalis, kontynuując tradycję obwiniania kobiet za nieszczęścia świata, pisali długie traktaty, w których wyzywali i wyszydzali kobiety i wszystko co ich dotyczy[...]. Mit Pandory, która otwiera puszkę i wpuszcza zło do niewinnego świata zapowiada chrześcijańską przypowieść o Upadku [...]. Chrześcijańska Biblia, muzułmański Koran, hebrajska Tora [...] potępiają kobietę nie tyle za jej duchowe ułomności, ile za jej cielesność. To Ewa, nie Adam, doprowadza do wygnania z Edenu. To Ewa pozwala się uwieść wężowi. To Ewa, słaba i naiwna jak Pandora, wprowadza grzech i zgryzotę do świata [...]. Odraza do kobiet szpeci szlachetne skądinąd dzieła pisarzy europejskich takich jak: Schopenhauer, Montherlant i Sartre, oraz pisma psychiatrów i psychoanalityków, poczynając od Freuda [..] Mizoginia pojawia się także w folklorze i w zakorzenionych w kulturze Zachodu ludowych baśniach dla dzieci, zwłaszcza w tych, w których występują odwieczne stereotypy: zrzędliwej żony, grubiańskiej teściowej czy jędzowatej macochy, jak w znanym gatunku do którego należy opowieść o Śnieżce. Od przykładów, aż roi się
w Baśniach braci Grimm⁶

 

    Jak widzimy mizoginia nie jest zjawiskiem, które znajdziemy tylko i wyłącznie w prymitywnych kulturach, ale także w tekstach wybitnych autorów z całego świata, jest więc zjawiskiem wszechobecnym. Społecznie aprobowane stereotypy z jakim stykamy się dziś także są przejawami mizogini z tym, że często nie zdajemy sobie z tego sprawy, tak jak nie zdajemy sobie sprawy z tego, jakie ukryte przesłania i wyobrażenia o świecie niosą ulubione baśnie naszych dzieci...

 

 

1Słownik wyrazów obcych PWN, pod red. J. Tokarskiego, Warszawa.

2D.D Gilmore, Mizoginia czyli męska choroba,przeł. J. Margański, Kraków 2003, s.7.

3D.D Gilmore, op.cit, s.12-13.

4D.D Gilmore, Ibidem, s.13.

5D.D Gilmore, Ibidem,s.15.

6D.D Gilmore, Ibidem,s.14-19.

 

Iza



Komentarze: